Klimaatverandering

We hebben te maken met een veranderend klimaat dat allerlei negatieve gevolgen met zich meebrengt. Natuurlijk is het belangrijk dat we dit zo veel mogelijk voorkomen. Maar het is ook nuttig om ons voor te bereiden op de gevolgen. Dit noemen we ‘klimaatadaptatie’. Het veranderende klimaat zorgt bijvoorbeeld dat:

• de zeespiegel stijgt
• de temperatuur stijgt
• het steeds vaker harder regent
• het aantal lange, droge periodes toeneemt
• er hittestress ontstaat, vooral in dichtbebouwde gebieden

Gevolgen klimaatverandering

Planten en dieren hebben te lijden onder klimaatverandering. Zo ontstaan er steeds meer plagen en ziektes. We zien steeds meer plant- en diersoorten verdwijnen. De gevolgen daarvan zie je bijvoorbeeld terug in slechte oogsten van groenten en fruit. Dat komt door het feit dat bijen hun leefomgeving stukje bij beetje zien verdwijnen. Het veranderende klimaat heeft ook nadelen voor mensen. Zo is extreme hitte bijvoorbeeld gevaarlijk voor kwetsbare groepen mensen. Teveel regen zorgt voor overstromingen in onze huizen. Daar willen we ons de komende jaren beter tegen weren. Klimaatadaptatie is de term die wordt gebruikt om aan te geven hoe we ons als samenleving aanpassen aan het veranderende klimaat.

Landelijk Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie

In het landelijke Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie staat dat het bebouwde gebied in Nederland, inclusief vitale en kwetsbare objecten, in 2050 zo goed mogelijk ‘waterrobuust’ en klimaatbestendig ingericht is. Dit is vertaald naar zeven doelen die onderdeel worden van onze werkprocessen. Hiermee bedoelen we dat de zwakke plekken continu in beeld blijven ,zodat we bijtijds kunnen ingrijpen.
Kijk voor meer informatie ook op de website van Klimaatadaptatie Nederland.

Lokale ambities

De gemeente werkt samen met het waterschap Hollandse delta aan de volgende ambities:

• we zijn waterrobuust en klimaatbestendig
• we hebben een leefbare en gezonde leefomgeving

Oftewel: in 2050 is Barendrecht bestand tegen het teveel aan water (ondergelopen straten en kelders of zelfs overstromingen) of het ontbreken daarvan (droogte en hitte).

In de openbare ruimte zijn we al op verschillende plekken bezig met het klimaatadaptief inrichten van de ruimte. We werken daarom ook met het convenant Klimaatadaptief bouwen. Meer informatie hierover lees je hier.

• Zo zijn de laatste jaren natuurvriendelijke oevers aangelegd. Hierdoor ontstaat er ook ruimte om meer water op te vangen. Mooie voorbeelden zijn te vinden op de locaties Sweelincklaan, Torenmolen en Paddewei – Schaatsbaan.
• Door rekening te houden met heftige, maar kortdurende neerslag heeft de riolering een grotere capaciteit dan vroeger. De afvoer is verbeterd. Door rekening te houden met extreem weer hopen we dat wateroverlast in de toekomst beperkt blijft.

Wateroverlast

Bij extreme buien zullen huizen, straten en doorgaande wegen onderlopen. Dit geeft grote schade. Ons huidig stelsel en waterkringloop kunnen deze buien niet overal aan.

Vitale infrastructuur

Extreme weersomstandigheden kunnen ervoor zorgen dat de vitale infrastructuur onvoldoende beschikbaar is. Hulpdiensten kunnen niet overal naartoe en elektriciteit kan uitvallen.

Bodemdaling

Droogte zorgt ervoor dat de grondwaterstanden dalen, hierdoor daalt ook de bodem. Dit kan leiden tot schade aan panden die verzakken of last hebben van paalrot.

Hittestress

Op versteende plekken zonder groen loopt de gevoelstemperatuur op. Dit kan leiden tot gezondheidsklachten en schade aan de fysieke omgeving.

Verzilting

In droge zomers is er minder aanvoer van water vanuit de rivieren. Hierdoor kan het zoute water verder landinwaarts binnendringen. Dit effect wordt vergroot bij een stijgende zeespiegel.

Biodiversiteit en verkoeling

Door de klimaatverandering staan natuur en biodiversiteit onder druk. Onze groene recreatiegebieden en parken bieden kansen voor versterking van natuur en biodiversiteit en zijn tegelijkertijd koele verblijfsgebieden.

Verminderde waterkwaliteit

De waterkwaliteit vermindert aanzienlijk indien het een lange periode heet en droog is. Dit verhoogt de kans op blauwalg, stank en afname van biodiversiteit.

Overstroming

Er is nog een grote onzekerheid over de mate van de zeespiegelstijging als gevolg van de klimaatverandering. De rapporten van het IPCC en het KNMI geven wel aan dat we niet achterover kunnen leunen. De wisselwerking tussen de zeespiegelstijging en de waterafvoer via de rivieren zorgt voor fluctuaties in de waterstand. Mocht er een ramp optreden, door een dijkdoorbraak of haperende waterkering, dan kan de mogelijke schade (economisch en maatschappelijk) enorm zijn.

1. Een waterrobuuste omgeving

• We gaan de risico’s op overstromingen verkleinen en voldoen aan landelijke normen.
• We houden in de openbare ruimte rekening met mogelijke overstromingen.
• Daar waar nodig, passen we die ruimte aan.
• We zetten een systeem op van compartimenten aan primaire en secundaire dijken om ons te beschermen.
• We zetten in op bewustwording van onze inwoners om meer zelfredzaam te zijn voor het geval het wel fout gaat.
• Klimaatbuffers zijn aangelegd met als doel om water te bufferen voor tijden in droogte of om water op te vangen. Bij peilstijgingen van het rivierwater kan het water worden gebufferd.

2. Nieuwbouw die klimaatadaptief wordt opgeleverd

• We leveren deze woningen waar mogelijk en gewenst zowel energieneutraal als klimaatadaptief (‘klimaatproof’) op.

3. Klimaatadaptief inrichten van stedelijk gebied

• We gaan straten, plein en parken opnieuw inrichten. Hiermee willen we wateroverlast voorkomen. En zorgen dat dieren en planten meer ruimte krijgen.
• We gaan de openbare ruimte klimaatadaptief inrichten.
• We stimuleren beheerders van bedrijventerreinen om ook die oppervlakten anders in te richten.
• We stimuleren inwoners om hun eigen tuin van meer groen te voorzien, om een regenton te plaatsen en om riool- van regenbuis te scheiden.

4. Een natuurlijkere waterkringloop

• We gaan waar mogelijk de verstoorde kringloop herstellen om wateroverlast door extreme buien aan te kunnen.
• Dit doen wij samen met het waterschap Hollandse Delta.

5. Een klimaatbestendig landelijk gebied

• We gaan ruimte creëren voor activiteiten in het groen.
• Dit moeten koele plekken worden voor inwoners om te kunnen recreëren.
• Daarnaast is het gelijk een plek waarbij de biodiversiteit kan worden versterkt en vergroot.

6. Een gezonde leefomgeving

• We leren om te gaan met de hittestress en maken daarvoor een lokaal hitteplan.
• Daarnaast onderzoeken we hoe we om kunnen gaan met andere negatieve effecten die ontstaan door klimaatverandering.

Bent u benieuwd naar wat de gemeente Barendrecht doet aan klimaatverandering? Download hieronder de Strategie Klimaatadaptatie 2022-2026 of lees de samenvatting.

Samenvatting strategie Klimaatadaptatie

Op de Klimaatconferentie van Parijs in 2015 hebben landen met elkaar afgesproken dat de gemiddelde temperatuur niet meer dan maximaal 2 graden Celsius mag stijgen. Want het klimaat veranderd. In Barendrecht merken we hier de gevolgen van. Hete zomers, weken achter elkaar dat het niet regent en dan ineens een regenbui die alles laat onderlopen. Wereldwijd worden de veranderingen in het klimaat gezien. De IPCC is een organisatie die zich bezighoudt met deze klimaatveranderingen. Zij hebben een rapport gemaakt, waarin staat dat we steeds meer van deze veranderingen gaan merken. Denk aan de opwarming van de aarde en aan de weersomstandigheden die steeds heftiger worden.

Hoe pakken we dit aan?

Bijvoorbeeld door de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Dit doen we door in de toekomst geen aardgas meer te gebruiken, maar groene stroom. Op 3 juni 2020 heeft de gemeenteraad de ‘Klimaatvisie Barendrecht, De route naar 2050’ vastgesteld. Daarin staat dat we de klimaatveranderingen zoveel mogelijk moeten tegenhouden. Maar dat is niet genoeg. We moeten ons ook aanpassen aan het veranderende klimaat. Het doel is om het bebouwde gebied in Barendrecht bestand te maken tegen grote hoeveelheden van neerslag, warme temperaturen die lang aanhouden en langere perioden van droogte door een tekort aan regen. Dit gaan we op een manier doen zodat mensen, dieren, planten en gebouwen zo min mogelijk last hebben van de klimaatverandering. In de Strategie Klimaatadaptatie Barendrecht staat welke doelen we hebben en hoe we dit gaan aanpakken. Dit doen we voor onze inwoners, ondernemers en partners.

Wat zijn onze doelen?

• We zijn goed bestand tegen het water en klimaat: we leren omgaan met periodes van veel en weinig regen en hitte en de zeespiegelstijging.
• We hebben een leefbare en gezonde leefomgeving

Wat gaan we doen en hoe gaan we het doen?

We verdelen deze vragen in 6 thema’s.

1. Zorgen dat de omgeving opgewassen is tegen water:
   Grote delen van het eiland IJsselmonde liggen onder de zeespiegel. Dit maakt ons kwetsbaar voor overstromingen uit de Noordzee en de rivieren. Dit gaan we doen: We verkleinen de risico’s op overstromingen. Ook houden we ons aan de landelijke normen. In de openbare ruimte (denk aan straten, pleinen en parken) houden we rekening met overstromingen. Als het nodig is, passen we de ruimte aan. Onze dijken beschermen ons tegen het water vanuit de zee en de grote rivieren; de Maas, de IJssel en de Rijn. Daarnaast ligt er in ons landschap en wijken een stelsel aan dijken die in de geschiedenis zijn aangelegd om ons tegen het water te beschermen. Waarmee we weer bewust aandacht gaan geven aan de originele functie. Tot slot willen we de bewustwording bij inwoners vergroten, zodat ze weten wat ze moeten doen bij wateroverlast.
2. Een natuurlijkere waterkringloop:
   De waterkringloop is het proces waarbij regenwater valt, verdampt en uiteindelijk weer door de wolken wordt opgenomen. De waterkringloop wordt gevormd door rivieren, oude kreken, hoofdwatergangen, sloten, singels, waterplassen en vijvers. We wonen in een gebied met veel steen, zoals versteende tuinen en veel steen op pleinen en bij wegen. Hierdoor kan het (regen)water niet goed weglopen. Daardoor kunnen overstromingen ontstaan.Dit gaan we doen: We herstellen de beschadigde kringloop waar dat kan. Het doel is om extreme buien aan te kunnen. Hiervoor werken we samen met waterschap Hollandse Delta.
3. Alle nieuwbouw is klimaatbestendig:
   Bij het bouwen van nieuwe huizen houden we rekening met het veranderende klimaat. Dit gaan we doen: Waar het kan, bouwen we energie neutrale woningen die bestand zijn tegen het veranderende klimaat. Woningen zijn bestand tegen wateroverlast door regen, hitte en hebben geen overlast door bodemdaling.
4. Steden inrichten zodat ze bestand zijn tegen het klimaat:
   In steden moeten we beter omgaan met de gevolgen van wateroverlast, extreme hitte en droogte. Dit gaan we doen: We richten de openbare ruimte klimaatbestendig in. Dat doen we samen met inwoners en ondernemers. We stimuleren inwoners om huis en tuin te vergroenen. Bijvoorbeeld met meer groen in de tuin, het plaatsen van een regenton of het scheiden van de rioolbuis en de regenbuis. We stimuleren beheerders van bedrijventerreinen om hun ruimten beter in te richten.
5. Het landelijk gebied is bestand tegen het klimaat:
   Er worden steeds meer huizen gebouwd. Daardoor komt er steeds minder natuur en landelijk gebied. Dit gaan we doen: We versterken de groene ruimtes. Dit worden koele plekken waar inwoners onder andere kunnen picknicken. Groene plekken zijn ook goed voor de lokale planten en dieren.
6. Werken aan een gezonde leefomgeving:
   De klimaatverandering heeft gevolgen voor onze gezondheid. (Oudere) inwoners kunnen last krijgen van extreme hitte. Hierdoor kunnen er zelfs meer mensen sterven dan normaal. Dit gaan we doen: We willen met de extreme hitte leren omgaan. Hiervoor gaan we onderzoek doen om te bepalen wat we het beste kunnen doen. Bijvoorbeeld extra of andere maatregelen te nemen of technische vernieuwingen aanbrengen. Ook maken we een lokaal hitteplan waarin we afspraken met partners. Afspraken over wat we doen als we een langere periode van hitte hebben.

Wat doen we al?

We werken samen met inwoners en ondernemers aan onze doelen. Waterschap Hollandse Delta en de gemeente Barendrecht werken ook samen. We weten waar we kwetsbaar zijn voor droogte. Ook weten we welke gebieden gevoelig zijn voor hoge temperaturen. Tot slot weten we wat voor impact de droogte heeft op de bodem, planten en dieren. De strategie klimaatadaptatie neemt de lezer mee in de aanpak van klimaatverandering in Barendrecht. We beschrijven de veranderingen in het klimaat en wat dit voor ons in Barendrecht betekent. We kijken waar we nu staan, welke doelen we hebben en wat onze ambities zijn om met de klimaatverandering om te gaan. Vervolgens vertalen we deze ambities concreet naar wat we gaan doen en hoe we dat gaan doen.

Documenten

• Strategie Klimaatadaptatie 2022-2026

Toegankelijkheid

We doen ons uiterste best om geplaatste bestanden en documenten op onze websites zo toegankelijk mogelijk te maken. Loopt u toch nog tegen een toegankelijkheidsprobleem aan? Of heeft u een vraag of opmerking over toegankelijkheid? Mail dan naar website@barendrecht.nl. Samen met onze medewerkers zoeken wij dan naar een passende oplossing, zodat u toegang heeft tot de informatie.