Groenvisie

Binnen de gemeentegrenzen van Barendrecht hebben we grote groen- en recreatiegebieden. Vooral ten zuiden van de Kilweg, ten noorden van de A15 en langs grotere wegen. Hier gaan we veel bomen planten. Daarmee maken we een mix van meer open en gesloten groen, voor rust en uitzicht. Ook binnen de bebouwde kom planten we veel bomen, vooral waar nu teveel verharding ligt of bomenrijen in de hoofdgroenstructuur onderbroken zijn. Waar mogelijk gaan we hier ook al grotere bomen plaatsen. Uiteindelijk wordt minimaal 50 hectare bomen aangeplant. Dit zijn zo’n 75 voetbalvelden.

Bestaande groen- en recreatiegebieden willen we gaan uitbreiden. Zo gaan we de Zuidpolder nog meer vergroenen. Dit is dé groene achtertuin van Barendrecht. Ook in de Ziedewijdse polder werken we aan meer groen. Denk ook aan de Stationstuinen en de Wevershoek.

Naast het groener inrichten van onze recreatiegebieden, moeten we al het groen extra beschermen. Kleinere stroken groen in wijken worden steeds belangrijker. Daarom kiest de gemeente er bewust voor deze niet te verkopen. Wél helpen we inwoners om als buurt een groenstrook te beplanten en te onderhouden.

Vergroenen gaat niet alleen maar over meer bomen of planten, ook natuurlijk water is een belangrijk onderdeel van een groenere gemeente. Daarom versterken we de kwaliteit van het zwemwater waar de kwaliteit op dit moment al goed is. Dit is nu de Vrijenburgerplas en het Waaltje. Door onder andere hitte, algen en ganzenpoep zijn veel (on)diepe plassen kwalitatief onvoldoende en is dit ook erg lastig om te verbeteren. Zodra we kansen zien om dit wel te doen, pakken we die.

Om de biodiversiteit verder te vergroten gaan we een flink deel van onze grasbermen langs rondwegen, op dijken en in buitengebieden biovriendelijk maaien. Dit houdt in dat we minder vaak maaien en gerichter te werk gaan. In plaats van dat we het maaisel laten liggen, halen we het nu weg. Dit zorgt voor minder insectsterfte en meer mogelijkheden voor voedsel, veiligheid en voortplanting van dieren en planten. Hierdoor krijgen we meer kruidenvariatie in onze grasbermen, waardoor ze aantrekkelijker worden; voor ons en voor allerlei insecten en dieren. Verkeersveiligheid en waterafvoer blijven belangrijk. Daarom gaan we werken vanuit het principe: kruidenrijk waar het kan, kort waar het moet.

Aansluitend op het ecologisch maaibeleid maken we onze dijken kruidenrijker. Dijken zijn de meest waardevolle linten in de gemeente Barendrecht. Hier beleef je historie, uitzicht en het is er groen .Op de dijkhellingen is het vaak niet bebouwd. Ook op die locaties kiezen we voor: kruidenrijk waar het kan, kort waar het moet.

Daarnaast zijn de dijken aantrekkelijke fiets- en wandelroutes. Op de primaire waterkerende dijken kunnen vaak geen bomen komen. Op de andere dijken wel. Deze bomen bieden niet alleen schaduw, maar hebben een hoge ecologische waarde vanwege het creëren van doorlopende bomenrijen. Tot slot kiezen we er ook voor om geleidelijk te stoppen met het begrazen door schapen. De schapen zorgen ervoor dat het gras kort en eentonig is. We willen juist op de locaties waar dit kan meer kruidenrijke bermen.

Een belangrijk onderdeel van een groen Barendrecht is ook een gezond Barendrecht. Door het creëren van ecologische wandel- en fietsverbindingen zorgen we ervoor dat er goed gewandeld en gefietst kan worden. We kijken onder andere naar de toegankelijkheid. Dit houdt in dat we kijken of er belemmeringen zijn die mensen tegenhouden om bijvoorbeeld te gaan wandelen. Denk aan te weinig goede wandelpaden. Daarnaast kijken we naar de kwaliteit. Worden de groengebieden niet verstoord door onwenselijke uitzichten, zoals een drukke weg? Daarbij is het ook van belang te kijken of er overbodige verharding ligt. Veel pleinen, stoepen en parkeerplaatsen zijn onnodig stenig. Ook op die plekken moet meer ruimte komen voor groen. Tot slot bekijken we het ecologische belang en nut van tunnels. Niet alleen voor inwoners zijn deze tunnels handig, maar ze bieden ook een verbinding voor diersoorten, als ze daarvoor zijn ingericht.

Grote bomen worden extra gewaardeerd, maar passen natuurlijk niet overal. In de bebouwde kom worden bomen vaak niet ouder dan 40 jaar, terwijl ze veel ouder kunnen worden. Dit komt doordat de wortels zijn omgeven door bijvoorbeeld kabels en leidingen. Dit zorgt ervoor dat de groeiplaats voor deze bomen vaak te klein is. Daarom houden we bij het aanplanten van de nieuwe bomen rekening met de groeiruimte.

Veel en grote bomen leveren een bijdrage aan CO2- opname. Dit werkt het snelst met een zo groot mogelijk oppervlak aan blaadjes. Het kan erg lang duren voor een gekapte boom dit effect weer heeft bereikt. We gaan daarom extra zuinig om met onze grote bomen.
Kappen doen we alleen als dit echt noodzakelijk is, bijvoorbeeld vanwege een veiligheidsrisico of besmettelijke ziekte. We willen zuiniger met onze bomen omgaan en ook zieke bomen minder snel kappen. Er zijn voldoende alternatieven voor kap die beter zijn voor een groene gemeente. Deze alternatieven gaan we vaker inzetten.

Tot slot gaan we bomen die niet onder de Wet Natuurbescherming (WNb) vallen beter beschermen. Dit zijn bijvoorbeeld jongere bomen of bospercelen kleiner dan 1000m2. We werken uit hoe we dit kunnen doen, bovenop de monumentale bomen die we in het eigen gemeentelijk beheerplan al een speciale status hebben gegeven.

In Nederland hebben we steeds vaker last van extreme hitte, lange droogte en harde regenval. Dit alles heeft ook invloed op onze bomen en planten. Bomen in Barendrecht staan, door de bodem van klei en veen, vaak vlakbij het grondwater. Deze bomen hebben minder last van de extreme droogte. De bomen die op wat hogere bulten staan, zoals dijken, hebben wel meer last van deze droogte. Bomen waar andere struiken, bomen of langere grassen omheen staan, zijn beter beschermd. We gaan hier meer rekening mee houden om zo alleenstaande bomen toekomstbestendig te maken.

Niet alleen droogte speelt een rol, door extreme regenval moeten we ook focussen op de waterberging. In de woonwijken zorgen we dat veel water in groenperkjes kan blijven staan. In de buitengebieden richten we onze grotere groen- en recreatiegebieden zo in dat ze in extreme situaties veel water kunnen opvangen. Ook het zorgen voor een gevarieerd bomenbestand is van belang. Ziektes krijgen daardoor minder kans. De bomen en planten kunnen elkaar juist versterken door uitwisseling van nutriënten (voedingsstoffen) en vocht via schimmels en wortelsystemen. Er zouden dan soorten tussenkomen die uit zuidelijker streken komen en beter tegen droogte en hitte kunnen.

In Barendrecht gaan we aan de slag met een beproefde methode om wel meer van dezelfde soorten bomen te planten voor een gelijkmatig(er) beeld op een lange dijk bijvoorbeeld, maar van een ander genetisch soort. Ze ogen dan hetzelfde, maar zijn weerbaarder.

We gaan in onze uitvoering uit van een meer extreme Oude Maas, die ook kan verzilten. We bekijken hoe ons bomenbestand daar het best tegen bestand is.

Het wordt steeds heter. Bomen hebben een belangrijk effect bij verkoeling tijdens deze hitte. Hoe meer groen, hoe koeler de directe omgeving wordt. Naast schaduw transpireert een boom bij hitte koud grondwater en daarom kan het direct naast een boom vele graden koeler zijn. We hebben routes geselecteerd die mooi zijn en je naar méér groen en schaduw brengen. Op deze routes gaan we prioriteren bij boomaanplant. Ook de winkelgebieden Middenbaan en Carnisse Veste worden druk bezocht voor de dagelijkse boodschappen. Daar moet eveneens meer schaduw komen, net als op locaties waar veel kwetsbare ouderen wonen.

De belangrijkste functies van bomen gaan we zo goed mogelijk in beeld brengen. Die functies gaan we uitdrukken in euro’s. We verwachten dat de CO2-prijs nog flink stijgt richting 2030. Daardoor neemt de waarde van bomen verder toe. Bomen worden dus steeds belangrijker. Een ander belangrijk bijkomend effect van een groene omgeving zijn het vermijden van stress-, luchtweg- of andere klachten. Het RIVM is bezig om dit te berekenen.

Bij ideeën voor herinrichtgingsprojecten rekenen we de waarde van bomen zo reëel mogelijk mee. Ook kijken we naar de functie van bomen op specifieke plekken. Die kan bijvoorbeeld extra waardevol zijn in de buurt van ouderen of kleine kinderen. Dit nemen we allemaal mee en wegen we af.

Ook onze inwoners zijn van belang bij het vergroenen van de gemeente. Een groot deel van het groen ligt in de tuinen. Daarom zetten we in op Operatie Steenbreek, een mogelijk voedselbos en bieden we inwoners de kans om mee te denken over goede locaties voor meer groen en bomen. We richten de gemeentelijke website beter in. Ook de mogelijkheid tot een bomenhub of bomenbank wordt bekeken. Dit is een (tijdelijk) beschikbaar perceel waar bomen een plek hebben om te groeien, zodat ze later verplant kunnen worden naar de gewenste locatie. Dat is vaak efficïenter dan grotere bomen inkopen.

Daarnaast kijken we samen met onze partners naar de mogelijkheden voor het gezamenlijk versterken van groen. Dit doen we samen met de Provincie Zuid- Holland, Het Rijk, Waterschap, Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer en buurgemeenten.

Tot slot kiezen we ervoor om bij nieuwe bouwprojecten vergroenen als een van de eisen mee te nemen. Denk aan groene schoolpleinen, groene daken en groene gevels. Maar we kijken ook of de aanleg van bijvoorbeeld ondergrondse leidingen de groei van het groen niet belemmeren. We nemen alles hierin in overweging en maken de juiste keuzes.

Ook onze inwoners zijn van belang bij het vergroenen van de gemeente. Een groot deel van het groen ligt in de tuinen. Daarom zetten we in op Operatie Steenbreek, een mogelijk voedselbos en bieden we inwoners de kans om mee te denken over goede locaties voor meer groen en bomen. We richten de gemeentelijke website beter in. Zo kan via een interactieve kaart de gewenste locatie aangeven worden op www.barendrecht.nl/bomenplanten en delen we waar we bomen gaan kappen. Ook de mogelijkheid tot een bomenhub of bomenbank wordt bekeken. Dit is een (tijdelijk) beschikbaar perceel waar bomen een plek hebben om te groeien, zodat ze later verplant kunnen worden naar de gewenste locatie.

Daarnaast kijken we samen met onze partners naar de mogelijkheden voor het gezamenlijk versterken van groen. Dit doen we samen met de Provincie Zuid- Holland, Het Rijk, Waterschap, Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer en buurgemeenten.

Tot slot kiezen we ervoor om bij nieuwe bouwprojecten vergroenen als een van de eisen mee te nemen. Denk aan groene schoolpleinen, groene daken en groene gevels. Maar we kijken ook of de aanleg van bijvoorbeeld ondergrondse leidingen de groei van het groen niet belemmeren. We nemen alles hierin in overweging en maken de juiste keuzes.

Regelmatig krijgen wij verzoeken van inwoners over het kopen, huren of gebruiken van snippergroen/restpercelen/gemeentegrond. Met het vaststellen van de Groenvisie heeft de gemeenteraad op 27-06-2023 besloten om geen groen in de wijken meer te verkopen. Ons openbaar groen is namelijk te belangrijk om het beetje bij beetje kwijt te raken. Een groene omgeving is niet alleen aantrekkelijk maar ook belangrijk voor de biodiversiteit en ons klimaat. Groen vermindert de kans op wateroverlast, zorgt voor verkoeling en draagt bij aan de gezondheid en ons welzijn.